Հայաստանի և հայ ժողովրդի դեմ տոտալ պատերազմը նոր թափ է առնում. «Ոչ մի բուհ Երևանում չպետք է լինի», ասում է գործող վարչապետը։ Քայլի հետևում մի´ փնտրեք կրթական կոմպոնենտ և մի´ մտեք սխալ նարատիվով բանավեճի մեջ։ Այստեղ, բացի պետություն քանդելու մոլուցքից կամ հրահանգից, ուրիշ մոտիվացիա չկա...

Ազգայնականների ու պահպանողականների խնդիրը մեզանում եղավ նաև այն, որ նրանց գործիքակազմը ինստիտուցիոնալ ու ցանցային այդպես էլ չդարձավ, այն չդարձավ թրենդային ու վարակովի, այլ եղավ հատվածային ու երբեմն էլ արմատական, հաճախ ավելի զգայական, քան մտավոր ու ինտելեկտուալ:

Հիմա անչափ մոդայիկ է դարձել հասարակությանը փնովելը, մեղավոր հռչակելը ու հարցերը դրանով իսկ փակելը, բայց ոչ ոք չի բացատրում կամ գոնե վերլուծում, թե ինչու է հասարակությունը կամ դրա մեծ մասը դարձել ամորֆ:

Արևմուտքի ունեցած իրական արժեքները անհեռատեսորեն չպետք է շփոթել նրա կործանարար նոր արժեքների հետ, որոնք այլ նպատակներ են հետապնդում։

Մի քանի օր մտավարժանք արեցի Նիկոլ Փաշինյանի «բաղադրատոմսով»։ Փորձեցի Հայաստանը պատկերացնել առանց Մասիսի, առանց «Հայոցի», առանց պատմական հայրենիքի ու դրա հետ կապված ամեն ինչի, մշակույթից մինչ գրականություն, աշխարհագրությունից մինչև մտածողություն։ Ու արդյունքում ստացվեց, որ անհավանական լավ արդյունքի դեպքում մենք կարող ենք ունենալ անշառ ու նեղլիկ մի պետություն, բայց մեզ հայ կոչել խիստ դժվար կլինի։ Օրինակ, կարող ենք մեր պետությունը վերանվանել անդրկովկասյան քրիստոնյաների, չնայած մեզնից ի՞նչ քրիստոնյա, 100-ից 1-ը գիտի 10 պատվիրանները։ Ավելի տիպիկ կլինի «Անդրկովկասյան ուտողխմողների հանրապետություն», ավելի կարճ՝ «Կովկաս պանդոկ»։

Ասում են՝ Մասիսը սար ա, էլի, հայրենասիրությունն էլ երկիրը մաքուր պահելու մեջ ա։

Ապրելու ու գոյատևելու երկու ձև կա՝ առաջինը, այնպես, ինչպես կենդանիներն են ապրում՝ մինչև մանրամասները նախօրոք կոդավորված մոտեցումներով և երկրորդը, այն, որ կենդանիները չունեն՝ կյանքում հանդիպող բոլոր իրավիճակներին իմաստային սուբյեկտիվ մեկնաբանություններ ու գնահատականներ տալով գոյությունը լավագույնս շարունակելու տեսանկյունից և դրանց հիման վրա որոշումներ կայացնելով ու համապատասխան գործողություններ կատարելով։

Մենք ստեղծել ենք քաոսի զարմանալի պատրանքային աշխարհ և ապրում ենք անիրական արժեքներով ու հույսերով։ Ուստի գտնվում ենք ուղղորդվող քարոզչական ահռելի բեռի տակ։

Իսկական արվեստն արտահայտում է ժամանակի տրամադրությունները, շունչն ու դարաշրջանի էությունը:

Եթե ունես իննսունինը տեսանելի պատճառ չհաջողելու և միայն մեկ թաքնված հնարավորություն հաջողելու, վստահաբար թո՛ղ այդ բոլոր պատճառները և գնա չերևացող, սակայն հաջողման տանող ուղիով։ Այդ սափմանափակումներից ազատագրվելուց հետո քեզ հասանելի կդառնա գաղտնատեսողության շնորհը: Արդյունքում այդ բոլոր խութերը կվերափոխվեն հաջողության տանող աստիճանների` օգնելով քեզ անշեղորեն ընթանալու և հասնելու այդ մեկ ընտրյալ նպատակին։